Người Rơm Chuyện Tản Mạn của Diễm Cuối tháng mười. Chỉ còn vài ngày nữa thôi là đến lễ hội Halloween. Một trong số những biểu tượng trang trí cho ngày lễ mùa thu và cũng là mùa gặt bên xứ Mỹ này là những hình nhân được kết bằng rơm: người rơm. Người rơm trang trí trong mùa lễ thường được mặc những bộ trang phục đồng quê rất dễ thương, báo hiệu mùa gặt về. Người rơm được dựng rải rác trên đồng như những bóng người để đánh lừa lũ chim đừng bay về rỉa hạt trên những nhánh lúa trĩu bông. Tôi vốn yêu những hình nhân bằng rơm ngộ nghĩnh này vì cảm giác ấm cúng và no đủ của vụ mùa. Thế nhưng hôm nay, khi nghe nhắc đến hai chữ "người rơm," lòng tôi quặn đau và nước mắt chỉ chực trào, bởi vì có rất nhiều "người rơm Việt Nam" đang sống vất vưởng đó đây một cách bất hợp pháp tại Anh Quốc và những quốc gia nhỏ ở Châu Âu. Người bản xứ gọi họ là "người rơm." Tại sao lại gọi là “rơm?” Bởi vì một khi bước vào con đường sống theo kiểu "nhập cư bất hợp pháp" như vậy, họ đã chấp nhận giá trị sinh mệnh của mình sẽ chỉ còn như rơm - như rạ, những thứ vô giá trị. Những cuốn hộ chiếu (passport) của họ sẽ bị hủy ngay khi lên đường theo “đường dây buôn người” đến một nước châu Âu nào đó nhằm chối bỏ quốc tịch, phòng trường hợp nếu bị bắt, họ sẽ bị trả về quốc gia họ vừa rời bến, thay vì bị trả lại về nguyên quán Việt Nam. Đó là khi họ chính thức bước vào giai đoạn “sống không ai biết - chết không ai hay.” Thật là xót xa! Mới đây đã có 39 "người rơm" bị chết cóng trong nhiệt độ âm 25 độ trong một toa xe đông lạnh bị phát hiện tại Anh. Hầu hết họ là những thanh niên trẻ trong lứa tuổi 20-30 rời bỏ làng quê khó nghèo tại Việt Nam, nhắm mắt đưa chân để trở thành một cứu cánh đổi mới cuộc sống cơm áo cho gia đình và cho chính mình. Ngày xưa, sau khi được "giải phóng," làn sóng thuyền nhân từ miền nam đã ồ ạt ra khơi rời bỏ Việt Nam đánh đổi tính mạng giữa biển cả mênh mông để “đi tìm tự do.” Vì đâu nên nỗi? Ngày nay, sau gần nửa thế kỷ "vinh quang," vì sao vẫn còn những mầm sống trẻ sẵn sàng rời bỏ Việt Nam để “đi huỷ hoại giá trị tự do” của chính mình để trở thành "rơm - rạ" như vậy? Vì đâu nên nỗi? Tôi cảm thấy cay đắng khi nhớ lại khi còn ở trong nước mỗi khi cầm bút viết bất cứ tờ đơn nào cũng phải bắt đầu bằng những dòng chữ: Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam Độc Lập - Tự Do - Hạnh Phúc Những dòng chữ mai mỉa này khiến cho nước mắt tôi nhạt nhoà khi liên tưởng đến những dòng thư tuyệt mệnh xin lỗi người thân của một cô em gái "đồng bào" trước khi đi vào thế giới băng giá tê tái cho tới chết của thân phận... người rơm. Diễm - 10/29/2019